ESD werkschoenen of antistatische werkschoenen: welke heb je nodig?

Antistatische en ESD werkschoenen kunnen voor veel verwarring zorgen. In beide gevallen gaat het om schoenen met een lage elektrische weerstand. Schoenen met een lage elektrische weerstand zijn in staat om elektrische ladingen in het lichaam naar de grond te geleiden via de buitenzool. In sommige sectoren is dit cruciaal om de elektrische apparatuur te beschermen. In sommige gevallen wordt er voor ESD schoenen gekozen terwijl antistatische schoenen eigenlijk volstaan. Wij helpen je bij de keuze voor de juiste werkschoenen.

Statische elektriciteit: wat houdt het in?

Statische elektriciteit is de benaming voor elektriciteit die zich voordoet op een geïsoleerd voorwerp of persoon. Statische elektriciteit ontstaat door wrijving tussen voorwerpen die uit verschillende materialen bestaan. Droge lucht werkt hierbij als een versterkende factor. Wanneer deze elektrische lading niet kan wegvloeien naar de aarde kan de statische elektriciteit met elke beweging verder oplopen. Hierdoor kan er een voelbare ontlading ontstaan bij aanraking met iets of iemand die ongeladen is. Deze voelbare ontlading wordt in de techniek ook wel ESD genoemd, wat staat voor ElectroStatic Discharge (elektrostatische ontlading). Om te voorkomen dat de elektrische spanning in je lichaam toeneemt, en een voelbare ontlading plaatsvindt, moet de elektrische lading uit je lichaam kunnen wegvloeien. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van antistatische middelen.

Het belang van antistatische en ESD werkschoenen

De schokken die bij ESD ontstaan, kunnen gepaard gaan met een vonkje. Vaak resulteert dit in een schrikreactie of pijnlijk gevoel. Dit is vervelend, maar deze statische ontlading kan ook risico’s met zich meebrengen. Elektrostatische ontlading kan, indien de ontlading groot is, gevaarlijk zijn voor de mens. Daarnaast kunnen zelfs kleine ontladingen voor gevaar zorgen wanneer dit in de buurt van brandbare of explosieve stoffen ontstaat. Denk bijvoorbeeld aan een vuurwerkfabriek, wapenopslag of poederstoffen. Daarnaast kan het zorgen voor nadelige gevolgen voor elektronica. Elektronica kan eerder defect raken of slechter gaan werken. Daarom is het in sommige sectoren belangrijk dat mensen absoluut niet opgeladen raken met statische elektriciteit. Opstapeling van statische elektriciteit wordt met antistatische- en ESD werkschoenen voorkomen. De elektrische lading kan namelijk meteen wegvloeien naar de aarde. Dit is belangrijk, want het is niet de lading op zich, maar de potentiële ontlading die gevaarlijk kan zijn.

De elektrische weerstand van de schoenen

Het verschil tussen antistatische- en EDS schoenen zit hem met name in de elektrische weerstand die de schoenen bieden. Weerstand is de mate van tegenstand die stroom ondervindt in een stroomkring. Weerstand wordt gemeten in Ohm en wordt weergegeven door de Griekse letter omega (Ω). Materialen met een grote mate van weerstand worden ook wel isolatoren genoemd. Deze materialen zorgen voor een moeilijke overdracht van elektrische lading. De elektrische lading wordt dus als het ware opgesloten (geïsoleerd) zonder dat het kan wegvloeien. Dit zorgt ervoor dat de elektrische lading zich opbouwt totdat ontlading mogelijk wordt. De tegenhanger van een isolator is een geleider. Dit zijn materialen die zeer weinig weerstand bieden. Geleiders zorgen dus voor een gemakkelijke overdracht (geleiding) van elektrische lading. Doordat de elektrische lading zich niet kan opbouwen is er (bijna geen) sprake van elektrische ontlading.

Factoren die de weerstand van de schoenen beïnvloeden

Er zijn verschillende factoren die invloed kunnen hebben op de weerstand van de schoenen. Denk bijvoorbeeld aan de temperatuur van de schoen, het vochtgehalte in de schoen of veranderingen aan de binnenzool of buitenzool of de contactgebieden van de schoen (bijvoorbeeld vuiligheid). Is het vochtgehalte in je schoenen hoog, bijvoorbeeld doordat je zweetvoeten hebt, dan wordt de weerstand die de schoenen bieden over het algemeen lager. Plaats je je werkschoenen ’s nachts buiten of in een andere koude omgeving? Dan kan dit er juist voor zorgen dat de weerstand van de schoen hoger wordt. Hierdoor kan elektrische lading minder goed wegvloeien. Hou hier dus rekening mee wanneer je antistatische of ESD werkschoenen draagt.

Antistatische werkschoenen of ESD werkschoenen: de verschillen

Het is niet altijd voor iedereen duidelijk wat precies het verschil is tussen antistatische of ESD schoenen. Dit terwijl er wel degelijk verschil is tussen beide:

• Antistatische schoenen hebben een lage elektrische weerstand tussen 0,1 en 1000 MegaOhm (MΩ). Antistatische werkschoenen hebben als doel om de drager te beschermen en vallen daarmee onder persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM). Alle werkschoenen vanaf de categorie S1 (dus ook S1P, S2 en S3) zijn antistatisch. De schoenen zorgen ervoor dat de statische elektriciteit die je opbouwt je lichaam kan verlaten via je schoenen. Deze veiligheidsschoenen beschermen daardoor tegen de opstapeling van statische elektrische ladingen zodat er geen elektrische ontladingen kunnen plaatsvinden die een gevaar kunnen vormen voor jou als persoon.
• ESD schoenen hebben een nog lagere elektrische weestand, tussen 0,1 en 100 (MΩ). Deze schoenen beschermen jou als drager ook, maar dienen met name ter bescherming van een product of een productieproces. Zelfs de kleinste elektrische ontladingen kunnen voor microchips of gevoelige apparatuur problematische gevolgen hebben. ESD veiligheidsschoenen beschikken over een extreem lage weerstand en het vermogen om een elektrostatische lading weer te ontladen. Op deze manier kunnen ze zeer veilig en gecontroleerd alle statische ladingen naar de grond sturen. Hierdoor is er geen enkele kans dat er een plotse statische ontlading tussen elektrisch geladen voorwerpen ontstaat.

Welke veiligheidsschoen heb je nodig?

Welke veiligheidsschoen je nodig hebt is afhankelijk van je werksituatie. Zowel antistatische werkschoenen als ESD werkschoenen voldoen aan de standaard veiligheidseisen. Dit zorgt ervoor dat jij als drager wordt beschermd tegen elektrische ontladingen (schokken) die voor jou een gevaar kunnen vormen. In het geval dat je alleen jezelf dient te beschermen tegen elektrische ontlading zijn antistatische werkschoenen dus voldoende.

In sommige gevallen zijn ESD werkschoenen essentieel. Bijvoorbeeld wanneer je werkt met gevoelige elektronica, zoals microchips. Of in een werkomgeving waarin er gevaar is op explosies. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan werk met gassen, chemische stoffen, explosieven of stofexplosies. In deze gevallen zijn zijn antistatische werkschoenen niet voldoende en heb je ESD werkschoenen nodig.

Persoonlijk advies

Op zoek naar stoere en robuuste veiligheidsschoenen met een antistatische zool? Kies dan de antistatische werkschoenen van Mr. Miles! Heb je na het lezen van dit artikel nog vragen over antistatische of ESD werkschoenen? Onze medewerkers staan altijd voor je klaar om je verder te helpen.